Κείμενο του κου Στέλιου Γκιουζέπα, επιστημονικά υπεύθυνου ΑΡΓΩ
Μάιος 1998 – Μάιος 2018
20 χρόνια «ΑΡΓΩ», 20 χρόνια χαράζοντας πορεία
Μάιος 1998, 20 χρόνια πριν …
Μια χούφτα άνθρωποι γύρω από τον Παναγιώτη Γεωργάκα τολμούν σε πείσμα πολλών να δημιουργήσουν ένα νέο πρόγραμμα απεξάρτησης στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, το Πρόγραμμα «ΑΡΓΩ».Μάιος 2018, 20 χρόνια μετά …
20 χρόνια παρουσίας του Προγράμματος «ΑΡΓΩ» στο πεδίο της πρόληψης, ενημέρωσης και αντιμετώπισης της εξάρτησης από ψυχοτρόπες ουσίες.
Πολλά μπορούν να γραφούν και να ειπωθούν για τα 20 χρόνια του Προγράμματος «ΑΡΓΩ», πολλά να αναλυθούν και να συζητηθούν, τόσο σε επιστημονικό, θεραπευτικό επίπεδο, όσο και σε ανθρωπιστικό, φιλοσοφικό, ιδεολογικό. Νούμερα, στατιστικές μελέτες, έρευνες, δεδομένα, αρχές, φιλοσοφίες… το σκαρί του «ΑΡΓΩ» είναι πια γεμάτο από αυτά, αρχίζει να αποκτά εμπειρία, να ενηλικιώνεται, να ωριμάζει, να γίνεται αξιόπλοο.
Το κείμενο αυτό όμως δε στοχεύει μέσα στις λίγες γραμμές του να αναφερθεί σε αυτά. Υπάρχουν άλλωστε, και θα υπάρξουν και στο μέλλον πολλοί χώροι, πολλά στρόγγυλα τραπέζια, πολλά συνέδρια για αναλυθούν τα παραπάνω. Αντίθετα, το κείμενο αυτό φιλοδοξεί να σταθεί σε δύο λέξεις. Σε δύο λέξεις που χρησιμοποιούν οι χρήστες στην πιάτσα μιλώντας για το «ΑΡΓΩ», σε δύο λέξεις που χρησιμοποιούν τα μέλη μας για να περιγράψουν το «ΑΡΓΩ». Δύο λέξεις με τις οποίες μιλούν αυτοί, οι άνθρωποί μας, τα μέλη μας και όχι εμείς οι ειδικοί, για το «ΑΡΓΩ».
Δύο λέξεις ακούς, δύο λέξεις ακούμε για το «ΑΡΓΩ» από τα χείλη τους:
«Ανοικτό» και «Εναλλακτικό», δύο λέξεις σφραγίδα, δύο λέξεις που μπορούν μέσα τους να περικλείσουν, να περιέξουν φιλοσοφία, αρχές, θεραπευτική στάση, ιδεολογία, δύο λέξεις που μπορούν μέσα τους να περικλείσουν, να περιέξουν 20 χρόνια αγώνα, προσπάθειας και ενεργού παρουσίας.
Επιτρέψτε μου λοιπόν να σταθώ και να μιλήσω για αυτές τις δύο λέξεις, να αναλύσω πέραν της πρόδηλης ετυμολογίας τους, όλα αυτά που περικλείουν και περιέχουν και να προσπαθήσω με αυτόν τον τρόπο να περιγράψω τα 20 χρόνια του Προγράμματός μας, του Προγράμματος «ΑΡΓΩ».
Το Πρόγραμμα «ΑΡΓΩ» φέρει τους χαρακτηρισμούς «Ανοικτό» και «Εναλλακτικό» όχι μόνο γιατί υπήρξε πράγματι το πρώτο ανοικτό, εξωτερικής παραμονής πρόγραμμα απεξάρτησης στην πόλη της Θεσσαλονίκης, μια πόλη που κουβαλά μια μακρά και βαριά ιστορία στις πρωτοβουλίες απεξάρτησης της χώρας.
Φέρει τους χαρακτηρισμούς «Ανοικτό» και «Εναλλακτικό» επιπρόσθετα,
γιατί επιδίωξε και επιδιώκει να εξελίσσει τη απεξαρτητική του πρόταση προς όφελος του χρήστη, του εξαρτημένου και των σημαντικών του προσώπων. Επιλέγοντας να μη μένει εγκλωβισμένο σε θεωρίες, μεθόδους, δόγματα, άκαμπτες αρχές σε ένα διαρκώς εξελισσόμενο πεδίο, αυτό της εξάρτησης, το Πρόγραμμα «ΑΡΓΩ» εξελίσσει την απεξαρτητική του πρόταση μέσω μιας συστηματικής, αδιάλειπτης, δεκαετούς πια, εξωτερικής εποπτείας με τον πανεπιστημιακό Δημήτρη Κωτσάκη. Η σύγχρονη απεξαρτητική πρόταση του «ΑΡΓΩ» συγκεράζει στοιχεία του κινήματος της αυτοβοήθειας, του κινήματος των θεραπευτικών κοινοτήτων και της προσέγγισης της ψυχοθεραπείας. Μπορεί να συνοψιστεί στο τρίπτυχο, συλλογικότητα, δημιουργικότητα, ελευθερία του προσώπου, όπου η συλλογικότητα αποτελεί την προϋπόθεση, η δημιουργικότητα είναι το μέσο για την επίτευξη της απεξάρτησης και η ελευθερία του προσώπου ο τελικός στόχος.
«Ανοικτό» και «εναλλακτικό»,
γιατί επιδίωξε και επιδιώκει να προσφέρει σύγχρονες, ποιοτικές και αποτελεσματικές υπηρεσίες απεξάρτησης. Ακόμη και μέσα στα χρόνια της οικονομικής κρίσης, απότοκη της κρίσης αξιών, το Πρόγραμμα «ΑΡΓΩ» ανέπτυξε και εφάρμοσε νέα προγράμματα, νέες υπηρεσίες απεξάρτησης, παρά τη σημαντική μείωση τόσο του προϋπολογισμού του, όσο και των εργαζόμενων σε αυτό. Δεν έμεινε και δεν μένει εγκλωβισμένο σε παλιά, άκαμπτα θεραπευτικά σχήματα και δόγματα, αλλά αντίθετα υπήρξε ευέλικτο στα κοινωνικά και οικονομικά δεδομένα της εποχής. Η Μονάδα Διπλής Διάγνωσης, το Πρόγραμμα Εργαζομένων, η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση Ένταξης για απεξαρτημένα άτομα είναι κάποια παραδείγματα αυτής της ανάπτυξης και εξέλιξης. Επιπρόσθετα, οι μελλοντικές μας στοχεύσεις έχουν ήδη ονοματιστεί. Πρόγραμμα Εφήβων και Πρόγραμμα Προσφύγων, για την υποστήριξη ανθρώπων και ομάδων με ελάχιστη έως και μηδαμινή δυνατότητα πρόσβασης στις υπηρεσίες απεξάρτησης της πόλης.
«Ανοικτό» και «εναλλακτικό»,
γιατί ήταν, είναι και επιδιώκει να είναι σε διαρκή επαφή και σχέση με την κοινωνία και την πόλη της Θεσσαλονίκης. Σε διαρκή επαφή και σχέση με τις συλλογικότητές, τις ομάδες, τις πρωτοβουλίες της πόλης και τους ανθρώπους της. Επαφή και σχέση που παίρνει σάρκα και οστά, όχι μόνο σε μεμονωμένες εκδηλώσεις και δράσεις, αλλά αποτυπώνεται σε σταθερές συνεργασίες με φορείς, συλλογικότητες, ενεργούς πολίτες της πόλης, αποτελώντας πλέον αναπόσπαστο κομμάτι και συστατικό της απεξαρτητικής πρότασης του «ΑΡΓΩ». Επαφή και σχέση που ξεπερνά τον εθνικό χώρο και αποτυπώνεται στις διεθνείς σχέσεις του Προγράμματος «ΑΡΓΩ» με τη συμμετοχή του σε επιστημονικά δίκτυα (Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Θεραπευτικών Κοινοτήτων EFTC, δίκτυο ECEtt, βάση καλών πρακτικών EDDRA) και την αδελφοποίησή του με τα Προγράμματα Herzogsägmühle και Haus Röhling. Επαφή και σχέση που αποτυπώνεται και μέσω των εκδηλώσεων με αφορμή τον εορτασμό των 20 χρόνων του Προγράμματος «ΑΡΓΩ». Εκδηλώσεων που πρόκειται να υλοποιηθούν σε συνεργασία με ζωντανά κύτταρα, οργανισμούς της πόλης, όπως η θεατρική παράσταση του Προγράμματος «ΑΡΓΩ» σε συνεργασία με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος και τον Γιάννη Αναστασάκη, Καλλιτεχνικό Διευθυντή του ΚΘΒΕ και την ηθοποιό/σκηνοθέτη Αντιγόνη Μπάρμπα, η εικαστική παρέμβαση στην Πανεπιστημιούπολη σε συνεργασία με το Τμήμα Καλών Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης με τον καθηγητή Γιώργο Τσάρα και την ομάδα του, η συνεργασία με το Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονία και την καθηγήτρια Λήδα Στάμου και την ομάδα της, στην Παγκόσμια Ημέρα κατά των Ναρκωτικών, με ταυτόχρονη αφορμή την ολοκλήρωση ενός εξαιρετικά πετυχημένου ευρωπαϊκού προγράμματος Erasmus+.
«Ανοικτό» και «Εναλλακτικό» λοιπόν το σκαρί του «ΑΡΓΩ» 20 χρόνια χαράζει πορεία. Υποχρέωση και καθήκον όλων μας, όλων όσων μετέχουμε αυτής της προσπάθειας, να συνεχίσουμε την ίδια ρότα, την ίδια πορεία. Πορεία και ρότα σε κόντρα των κυρίαρχων λογικών διαχείρισης, πορεία και ρότα με στόχο την απεξάρτηση, πορεία και ρότα με στόχο τη συλλογικότητα, τη δημιουργικότητα, την ελευθερία του εξαρτημένου ανθρώπου.